Gelijke kansen…
is dat wat we leren als we brandweerman zeggen,
in plaats van brandweerkracht?
Op papadag krijgt papa een medaille
van mama wordt het gewoon verwacht
een luizenmoeder
een werkende moeder
een zorgende vader
Al op jonge leeftijd bepaalt taal
hoe we ons moeten voelen
Hij huilt
Maar zij is emotioneel
De kop van een krant schreeuwt:
“De president-directeur van Shell is ‘geen man'”
En: “Niet álle vluchtelingen zijn crimineel”
Iets als: we denken aan een appel
en zien een appel
Nee, we denken niet, we vreten die appel op
mét het klokhuis
en de pitjes
want die planten we steeds opnieuw in ons hoofd
als we doen wat we zeggen
en zeggen wat we altijd al deden
Noem het dichterlijke vrijheid,
maar we moeten nieuwe woorden smeden
Niet wéér een vliegtuig neergestort
want de kans dat je op straat wordt aangereden,
is nog altijd duizend keer groter
Geen vluchtelingentsunami’s,
want dan word je inderdaad overspoeld
Maar mensen die onbedoeld
op zoek zijn naar een veilig thuis
Als je altijd al een stem hebt gehad
Altijd hebben kunnen zeggen wat je dacht
zijn gelijke kansen té vanzelfsprekend
om uit te spreken
Ook in Nederland
Tegen mijn mbo-klas Nederlands zeggen ze:
praat erover
Maar wat moet je zeggen
als je je eigen taal niet kent?
Bij accelereren blijft het stil
Bij aderlating, appelleren, badineren
confisqueren, denigreren, doubleren
flaneren en hautain, ook
mijn studenten zeggen:
mevrouw, ik begrijp het niet
ik durf het bijna niet te zeggen, maar hoezo
ken ik mijn eigen moedertaal niet?
En ik zeg: ik begrijp het
als je maar weet dat ik je door de woorden heen zie,
want niet iedereen ziet dat.
We zeggen van wel
maar, maar waarom kom je dan niet
uit je woorden, schat?
het maakt niet uit!
Maar in je sollicitatiebrief
word je er wel op afgestraft
gelijke kansen…
Begint dat niet bij taal?
bij de ‘o’ van een open taalklimaat
omdat jezelf uitdrukken in een dialoog
toch is waar het echt om gaat
Begint dat niet bij rijk zijn,
als in taalrijk
aan woorden en zinnen
die leiden tot échte verbinding
Begint dat niet bij doordachte connotaties
(dat is de bijbetekenis van een woord)
Zodat wij, ongestoord,
verder kunnen werken aan wat hoort:
ons basisbestaan.